Serge Ferraro over de Spoorzone Beverwijk
“10.000 woningen en 5.000 extra arbeidsplaatsen: we gaan er een halve stad bijbouwen. En het mooie: we doen dat zonder groene gebieden op te offeren!” Met deze bevlogen woorden opent wethouder Serge Ferraro het gesprek. De afgelopen maanden werden de mogelijkheden voor het Beverwijkse Spoorzonegebied verkend en schetste hij al vaak het toekomstbeeld: een stoer, duurzaam en prettig leefbaar gebied aan weerszijden van het spoor, duidelijk deel van het centrum, waar fijn gewoond, gewerkt en geleefd kan worden. De verkenning, in opdracht van het college uitgevoerd door een viertal externe bureaus, werd op 8 april jl. omarmd door de gemeenteraad. Het betekent dat de eerste stappen gezet kunnen gaan worden. De belangrijkste vraag is dan ook: wat gaat er nu allemaal gebeuren in de stad?
Ferraro: ”We gaan beginnen. Sterker nog: we zijn al begonnen, met een aantal kleinere projecten. Op de Brink achter het Marloterrein bijvoorbeeld, daar wordt een imposant en duurzaam bouwplan gerealiseerd met 94 huurappartementen. We ontwikkelen dit niet zelf als gemeente, maar faciliteren waar we kunnen. Aan de andere kant van de spoorlijn, helemaal in het puntje van Broekpolder gaat Woonopmaat 74 woningen bouwen: huurwoningen, appartementen en eengezinskoopwoningen. Het is de laatste bouwlocatie daar, daarom noemen ze dit project het Slotakkoord. Voor de Spoorzone is dit eigenlijk het startschot. Als Broekpoldernaar van het eerste uur vind ik dat natuurlijk extra leuk.”
“Het terrein dat hierop aansluit, is van de Bazaar. De Bazaar is onlosmakelijk verbonden met Beverwijk. Ze willen graag vernieuwen en als gemeente zitten we om tafel om te kijken of daarbij ruimte vrij komt voor andere functies, zoals woningbouw, en of we kunnen komen tot een intentieovereenkomst. De Kop van de Haven en de Parallelweg vormen voor woningbouw de grootste uitdaging. Er wordt later dit jaar gestart met een onderzoek, waarbij de werkelijke milieucirkels van bedrijven in kaart worden gebracht. Dit is nodig om precies te kunnen bepalen wat er wel en niet kan als we woningen willen gaan bouwen ten oosten van de A22. Over dat onderzoek gaan we met de betrokken ondernemers in gesprek.”
“Helemaal aan de andere kant ligt het Stationsgebied, met onder andere het terrein van Ankie’s Hoeve en het Meerplein. Dit is gemeentegrond, dus hier zijn we zelf in the lead. We gaan nu in samenspraak met belanghebbenden een stedenbouwkundig plan maken, zodat we ontwikkelaars kunnen uitnodigen daarop in te tekenen. Het duurt natuurlijk nog wel een aantal jaar voordat hier de eerste ontwikkelingen echt zichtbaar worden, maar ook hier zijn we begonnen.”
Uitzoomen voor het grote plaatje, inzoomen voor realiseerbare projecten
Er gebeurt al veel, en dit is nog maar het begin. De komende 25 jaar zijn zeker nodig om de ambitie en doelstellingen voor de verschillende deelgebieden daadwerkelijk te realiseren. Alle projecten staan op zichzelf, maar maken toch deel uit van één groot programma. Deze aanpak vormt juist de kracht, zo laat de wethouder zien: “We zoomen eerst uit, om de omvang en de samenhang duidelijk te maken. Dat geeft mij als wethouder slagkracht en overtuigingskracht, ofwel: een goed gevuld koffertje om landelijk mee op pad te gaan. Voor een project met 200 woningen gaat de provincie waarschijnlijk geen grote investeringen doen, maar bij 10.000 woningen wordt het een ander verhaal. Op deze manier worden we als IJmond door de MRA serieus genomen en gaan er ook bij het rijk en de provincie opeens deuren open. Dat betekent dat we als gemeente niet alles alleen hoeven te doen. Die samenwerking met onze ketenpartners hebben we hard nodig. Hierdoor kunnen we uiteindelijk voor de regio veel meer voor elkaar krijgen.”
“Daarna zoomen we weer in en gaan we – daar waar het kan – per deelgebied en per project aan de slag. Dat stelt ons in staat om klein te beginnen en stapje voor stapje verder te gaan. Per onderdeel worden de kaders gesteld, de financiën geborgd én de participatie ingericht. Zo houden we de uitvoering behapbaar en beperken we de risico’s.”
Bouwen voor nu én voor de toekomst
In het Spoorzonegebied krijgt Beverwijk er een flink aantal betaalbare huur-en koopwoningen plus appartementen bij. Er worden 1.600 sociale huurwoningen gerealiseerd. Een bewuste keuze, aldus de wethouder: “Dat is gewoon nodig, voor starters en om de doorstroming in de stad te bevorderen. Natuurlijk zijn ook middenklassers die geen betaalbare woning kunnen vinden in Amsterdam of Haarlem straks welkom, maar we bouwen in de eerste plaats voor Beverwijk en de IJmond. Gedeeltelijk voor de generatie Beverwijkers die nog geboren moet worden natuurlijk, maar zeker ook om de huidige woningnood het hoofd te kunnen bieden.”
Als we het hebben over de toekomst gaat het natuurlijk snel over leefbaarheid en verduurzaming. Hoe belangrijk zijn deze thema’s binnen de Spoorzone? Ferraro: “Misschien wel het allerbelangrijkst. Die opgave hebben we ook vanuit de raad meegekregen. Wat ik zelf de mooiste uitkomst uit de verkenning vond, is dat er bij het bouwen geen groen verloren hoeft te gaan. Dat zou ik bijna uniek noemen. Daarbij worden de bestaande parken en natuurgebieden straks veel beter verbonden met de stad: het Aagtenpark, het Wijkeroogpark, de Wijkermeerpolder en het Oer-IJ. Tussen het spoor en de A22 zou nog een prachtig stadspark kunnen komen. De groenbeleving gaat er dus enorm op vooruit, het wordt echt een heel aantrekkelijk gebied. Wat de woningen zelf betreft: die zouden we het liefst energieneutraal, circulair én klimaatadaptief bouwen. Die ambities hebben we ook uitgesproken, maar we moeten wel onderzoeken wat realistisch is.”
Met 10.000 woningen erbij krijgt Beverwijk een enorme impuls
“Denk alleen maar aan de extra voorzieningen die nodig zijn: scholen, apotheken, winkels, dienstverleners. Dat genereert werkgelegenheid voor de hele stad en de omgeving. En het creëert de kans om een aantal zaken op te pakken waar al jaren over wordt gepraat. Er moet bijvoorbeeld een alternatieve aansluiting komen op de A9, de A22 en over Zijkanaal A om het doorgaande verkeer om het toekomstige woongebied heen te gaan leiden. Dat is deels al een langgekoesterde wens in de regio. Binnen dit traject kunnen we die verbetering eindelijk gaan realiseren. Ook daarom is het zo belangrijk om steeds uit te zoomen!”
Willen mensen hier straks fijn kunnen wonen en werken, is overigens meer nodig dan dat. Om geluidsoverlast en uitstoot terug te dringen, wil de gemeente de snelheid op de A22 terugbrengen naar 70/80 kilometer per uur. Ferraro:
“Dat een snelweg dwars door een stad gaat, zelfs zonder geluidsschermen, is eigenlijk niet meer van deze tijd. Maar we willen ‘m wel graag behouden, voor de veiligheid. De Velsertunnel moet goed bereikbaar zijn. Met de door ons voorgestelde oplossing kan dat gewoon.”
De Parallelweg zal autoluw moeten worden, evenals het bekende tunneltje onder het spoor door. Ferraro: “We willen hier van 25.000 gemotoriseerde verkeersbewegingen per dag terug naar minder dan 10.000 per dag. Dat is ambitieus, maar we gaan ervoor. We hebben niet voor niets gekozen voor een wijk die helemaal wordt ingericht voor de toekomst: minder auto’s, andere parkeernormen en méér ruimte voor voetgangers, fietsers, OV en deelauto’s. Daarom ook zetten we vol in op Beverwijk als OV-knooppunt. Dat is nóg zo’n langgekoesterde wens: de mogelijkheid om straks aan beide zijden van het spoor uit te kunnen stappen en een goede verbinding met het centrum. Mijn collega wethouder Brigitte van den Berg is druk bezig met het ontwikkelen van de nieuwe infrastructuur, net zoals mijn collega Haydar Erol zich over de duurzaamheidsthema’s buigt. Als gemeente Beverwijk werken we de komende tijd ook aan een Omgevingsvisie voor de stad. Hierin wordt de Spoorzone meegenomen zodat bewoners en ondernemers hun mening kunnen geven over de toekomstige ontwikkelingen in dit deel van Beverwijk. Ook onze buurgemeenten zijn intensief betrokken. Dat is zo mooi van de Spoorzone: niet alleen komt alles hierin samen, we doen het ook echt samen.”
Werken en wonen blijven naast elkaar bestaan
“Het gaat misschien veel over wonen”, besluit Ferraro “maar vergeet niet dat een groot deel van de Spoorzone bestaat uit bedrijventerrein. De Pijp en de Wijkermeer, samen Beverwijk Business Docks Wijckermeer, nemen bijna de helft van de kaart in beslag.” De wethouder benadrukt dat het bedrijventerrein verder ontwikkeld wordt en dat Beverwijk een industriegebied van provinciaal belang blijft. “Met de visie voor het bedrijventerrein is het eigenlijk allemaal begonnen. Dat uitvoeringsprogramma is nu onderdeel geworden van de Spoorzone. We blijven inzetten op hoogwaardige maak- en onderhoudsindustrie, havengerelateerde ondernemingen, slimme start-ups en grow-ups, grootschalige detailhandel en een innovatief distributiecluster. De bedrijvigheid hoort bij Beverwijk, die gaan we juist versterken. Door de bereikbaarheid flink te verbeteren, investeren we in de logistieke sector. En denk eens aan het aantal potentiële arbeidskrachten dat erbij komt. Met alles wat we voor ogen hebben, maken we de stad economisch vitaler. Natuurlijk gaan we de ondernemers hier volop in betrekken. We werken nu aan de versterking van de Stichting Business Docks, zodat we straks een goed aanspreekpunt hebben vanuit de ondernemers.”
Informatiebijeenkomst 22 juni
Op 22 juni a.s. organiseert de gemeente samen met de Stichting Business Docks een informatiebijeenkomst voor ondernemers om de ontwikkelingen voor het bedrijventerrein toe te lichten. Alle betrokkenen ontvangen hiervoor binnenkort een uitnodiging.
Spoorzone is het gebied aan weerszijden van het spoor. Er vallen zeven deelgebieden onder:
het Stationsgebied (Wijckerpoort/Ankie’s Hoeve, het station en het Meerplein), Noordoost (Marloterrein, de Brink en Graaf Florislaan), Kop van de Haven, Parallelweg, Bazaarterrein, Bedrijventerrein de Pijp en Bedrijventerrein Wijckermeer (samen Beverwijk Business Docks Wijckermeer).